Czy starając się o dziecko należy całkowicie wyeliminować kawę ze swojego codziennego menu? Czy faktycznie kofeina tak bardzo wpływa na płodność. Wątpliwości rozwiewa dietetyk Monika Tytoń.
Kawa a ciąża. Czy kofeina negatywnie wpływa na płodność?
Kofeina to substancja zwana alkaloidem i jest składnikiem wielu roślin (występuje w ziarnach kawy i kakaowca, owocach guarany i orzeszkach cola). Dzięki swoim właściwościom uwrażliwia receptory dopaminowe, które są odpowiedzialne za dobre samopoczucie. Dlatego też po spożyciu produktów zawierających kofeinę następuje poczucie euforii, zwiększa się koncentracja, co może prowadzić do uzależnienia.
Kofeinę można znaleźć w wielu napojach, a także w innych produktach spożywczych. Dodawana jest również do leków. Produktami, do których dodawana jest kofeina, są: napoje energetyzujące tak zwane „energy drink” – w 250 ml jest 80 mg kofeiny (najczęściej z przeciwwskazaniem stosowania dla dzieci, kobiet w ciąży i matek karmiących.), napoje typu „soft drink” (puszka o pojemności 330 ml) zawierają około 30,7-35 mg kofeiny, jogurty z kawą lub guaraną. Często można je znaleźć również w gumach do żucia, cukierkach z kofeiną, paradoksalnie również w kawie bezkofeinowej, lodach, tabletkach na odchudzanie i przeciwbólowych, a także w wodzie energetycznej.
Przeciętną ilość kofeiny w wybranych produktach:
- kawa rozpuszczalna – filiżanka o pojemności 200 ml – 80 mg
- kawa parzona- filiżanka o pojemności 200 ml – 90 mg
- herbata parzona – filiżanka o pojemności 200 ml – 50 mg
- napoje energetyzujące – pojemność 250 ml – od 28 do 87 mg
- napoje typu cola (zwykłe i light) – pojemność 250 ml – od 8 do 53 mg
- czekolada – w tabliczce 100 g – od 11 do 71 mg (w zależności od udziału procentowego kakao)
- kakao – 150 ml zawiera 4 mg kofeiny
- herbatka z guaraną – 1 gram guarany zawiera ok. 40 mg kofeiny
Wszechobecna kofeina. Czy to legalne?
Ilość kofeiny w poszczególnych produktach regulowana jest przez dyrektywę 2002/67/E Unii Europejskiej. Według niej zawartość kofeiny musi być określona na etykiecie produktu. Jeśli jej ilość w gotowym do spożycia produkcie przekracza 150 mg/l, producent zobowiązany jest do umieszczenia na etykiecie informacji „wysoka zawartość kofeiny” oraz podać stężenie w mg/100 ml. Dyrektywa ta nie jest stosowana wobec produktów takich jak: kawa, herbata, ich wyciągi oraz napojów, których nazwa wskazuje, że zostały wyprodukowane na bazie obu naparów.
Warto jednak podkreślić, że kawa sama w sobie nie jest zła. Dzięki swoim właściwością pozytywnie wpływa na metabolizm, przyśpiesza spalanie tłuszczów, redukuje zmęczenie, a także chroni układ krążenia. Jeśli jednak wypijana jest w znacznych ilościach, może prowadzić do uzależnienia i wielu negatywnych dla organizmu skutków.
Czy kawa negatywnie wpływa na płodność kobiety?
Jeśli starasz się o dziecko, to warto pamiętać, że nadmiar kofeiny może utrudniać zajście w ciążę. Spożywanie kofeiny w dużych dawkach negatywnie wpływa na układ hormonalny kobiety, przez co negatywnie wpływa również na jej płodność. Nadmiar kofeiny powoduje wzrost estrogenu we krwi, co wpływa na cykl owulacyjny.
Ponadto, specjaliści twierdzą, że nadmiar kofeiny w organizmie kobiety może zwiększać ryzyko zachorowania na endometriozę (obecność błony śluzowej macicy, endometrium, poza jamą macicy).
Ponadto, niektóre badania naukowe potwierdzają, że nadmiar kofeiny w organizmie zwiększa również ryzyko wystąpienia ciąży pozamacicznej zagrażającej życiu zarówno matki, jak i dziecka.
Znane są również badania przeprowadzone w 1997 roku, w których sprawdzono, jaki wpływ ma spożycie ponad 500 mg kofeiny (około 0,5 l mocnej kawy) na organizm kobiet w wieku 25-44 lat. Badanie dowiodło, że kobiety te musiały dłużej starać się o dziecko niż kobiety, które nie spożywały takiej ilości kofeiny dziennie.
Kawa a jej spożycie podczas ciąży. Czy to szkodzi dziecku?
Warto podkreślić, że tak jak w przypadku kobiety starającej się o dziecko, tak w przypadku kobiety w ciąży, spożywanie dużej ilości kawy jest niewskazane. W przypadku kobiety w ciąży, duża ilość kofeiny może być niebezpieczna dla niej i dla dziecka. Kofeina, podobnie jak alkohol, z łatwością przenika przez łożysko, co sprawia, że dziecko ma z nią bezpośredni kontakt.
Duża dawka kofeiny w organizmie kobiety w ciąży zwiększa ryzyko poronienia, urodzenie dziecka o niskiej masie urodzeniowej, przedwczesnego porodu, spadku czynności serca płodu oraz wzrostu czynności oddechowej.
Ponadto, jeśli ciężarna spożyje za dużo kofeiny, to może dojść do niedokrwistości, czyli anemii, gdyż kofeina upośledza wchłanianie żelaza do krwi. To z kolei może skutkować problemami z donoszeniem ciąży.
WAŻNE! Spożycie ponad 200 mg kofeiny dziennie (ponad 2 filiżanki kawy) znacząco przyczynia się do poronienia.
Czy kawa negatywnie wpływa na płodność mężczyzny?
Nadmiar kofeiny wpływa nie tylko na płodność kobiety, ale również mężczyzny. Podstawowym problemem jest możliwość wytworzenia niedoboru cynku, którego brak wpływa na gorszą jakość nasienia, a także liczbę plemników. Dzieje się tak dlatego, że nadmiar kofeiny osłabia wchłanianie substancji odżywczych, witamin i składników mineralnych z pożywienia. Dlatego też również cynk nie jest dostarczany do organizmu.
Kofeina powoduje także zmniejszenie średnicy nasieniowodów i bardzo duże obniżenie jakości spermy, co w znacznym stopniu przekłada się na możliwość poczęcia dziecka.
Dlatego też starając się o dziecko, warto pamiętać, aby ilość spożywanej kawy, a tym samym dostarczanej do organizmu kofeiny nie przekraczała 200 mg kofeiny dziennie.
Uwaga: porada nie zastąpi bezpośredniego kontaktu z dietetykiem, jeśli potrzebujesz wsparcia zgłoś się do specjalisty na konsultację indywidualną.
Monika Tytoń – licencjonowany dietetyk po studiach wyższych. Odbyła praktyki w szpitalu i poradni dietetycznej. Prowadziła edukację żywieniową dla pacjentów z cukrzycą, nadciśnieniem i innymi schorzeniami uzależnionymi od diety.
